مەدالیای دڵی مۆر

پێناسە و گرنگی

مەدالیای دڵی مۆر یەکێکە لە بەرزترین و ڕێزدارترین نیشانە سەربازییەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا. ئەم مەدالیایە بە شانازییەوە دەدرێت بەو سەربازانەی کە لە کاتی خزمەتکردن بۆ وڵاتەکەیان برینداردەبن یان دەکوژرێن. گرنگی ئەم مەدالیایە لەوەدایە کە نیشانەی قوربانیدان و ئازایەتییە لە پێناوی پاراستنی وڵات و بەها دیموکراسییەکان.

مێژووی دامەزراندن

مەدالیای دڵی مۆر مێژوویەکی دوور و درێژی هەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی شۆڕشی ئەمریکی. لە ٧ی ئابی ساڵی ١٧٨٢، جۆرج واشنتۆن، یەکەم سەرۆکی ئەمریکا و فەرماندەی گشتی سوپاکەی، فەرمانی دامەزراندنی ئەم نیشانەی دا. لە سەرەتادا پێی دەوترا "نیشانی شایستەیی سەربازی" (Badge of Military Merit). ئەمە یەکەم نیشانی سەربازی بوو کە بە سەربازانی ئاسایی دەدرا، نەک تەنها بە ئەفسەران.

لە ساڵی ١٩٣٢دا، لە یادی ٢٠٠ ساڵەی لەدایکبوونی جۆرج واشنتۆن، نیشانەکە بووژایەوە و ناوی گۆڕا بۆ مەدالیای دڵی مۆر. لەو کاتەوە، ئەم مەدالیایە بووە بە یەکێک لە گرنگترین و ناسراوترین نیشانەکانی سوپای ئەمریکی.

شێوە و دیزاین

مەدالیای دڵی مۆر دیزاینێکی تایبەت و پڕ مانای هەیە:

- شێوەی سەرەکی مەدالیاکە دڵێکی مۆرە.

- لە ناوەڕاستی دڵەکەدا، وێنەی جۆرج واشنتۆن بە پرۆفایل دانراوە.

- لە دەوری وێنەی واشنتۆن، نووسراوە "بۆ شایستەیی سەربازی" (For Military Merit).

- لە پشتەوەی مەدالیاکە، ناوی وەرگری مەدالیاکە و بەرواری برینداربوون یان شەهیدبوونەکەی دەنووسرێت.

- مەدالیاکە بە ڕیبۆنێکی مۆر و سپی هەڵدەواسرێت. ڕەنگی مۆر نیشانەی خوێن و قوربانیدانە.

مەرجەکانی وەرگرتن

بۆ وەرگرتنی مەدالیای دڵی مۆر، پێویستە ئەم مەرجانە هەبن:

1. کەسەکە دەبێت ئەندامی هێزە چەکدارەکانی ئەمریکا بێت.

2. برینداربوون یان کوژران لە کاتی خزمەتی سەربازیدا.

3. برینەکە دەبێت لە ئەنجامی کردەوەی دوژمن یان هێزێکی دژ بێت.

4. برینەکە دەبێت پێویستی بە چارەسەری پزیشکی هەبێت.

5. ئەو سەربازانەی کە لە ئۆپەراسیۆنی دژە تیرۆر برینداردەبن، مافی وەرگرتنی ئەم مەدالیایەیان هەیە.

جێی ئاماژەیە کە کەسێک دەکرێت زیاتر لە جارێک ئەم مەدالیایە وەربگرێت، ئەگەر چەند جار برینداربووبێت.

پرۆسەی بەخشین

بڕیاری بەخشینی مەدالیای دڵی مۆر تەنها لەلایەن سەرۆکی ئەمریکاوە دەدرێت. پاش ئەوەی کە داواکارییەک پێشکەش دەکرێت و لێکۆڵینەوەی لەسەر دەکرێت، ئەگەر هەموو مەرجەکان هاتبنەدی، سەرۆک فەرمانی بەخشینی مەدالیاکە دەردەکات. مەدالیاکە لە ڕێوڕەسمێکی تایبەتدا بە سەرباز یان بنەماڵەکەی دەدرێت.

ئامار و ژمارەکان

لە دوای جەنگی جیهانی دووەمەوە، زیاتر لە ١.٨ ملیۆن مەدالیای دڵی مۆر بەخشراوە. ئەم ژمارە بەرزە نیشاندەری ئەو قوربانیدانە زۆرەیە کە سەربازانی ئەمریکی لە شەڕ و کێشمەکێشە جیاوازەکاندا داویانە. لە جەنگی جیهانی دووەمدا بەتەنها، نزیکەی ١.١ ملیۆن مەدالیا بەخشراوە.

کاریگەری کۆمەڵایەتی و کەلتووری

مەدالیای دڵی مۆر کاریگەرییەکی قووڵی لەسەر کۆمەڵگای ئەمریکی هەیە:

- بووەتە نیشانەیەکی کەلتووری بۆ ئازایەتی و نیشتمانپەروەری.

- لە فیلم، کتێب، و گۆرانیدا زۆرجار باسی لێوەدەکرێت.

- هەڵگرانی ئەم مەدالیایە ڕێزێکی تایبەتیان لێدەگیرێت لە کۆمەڵگادا.

- ڕۆژی ٧ی ئاب وەک ڕۆژی مەدالیای دڵی مۆر لە ئەمریکا دەناسرێت و یادی دەکرێتەوە.

کەسایەتییە ناسراوەکانی هەڵگری مەدالیا

چەندین کەسایەتی ناسراوی ئەمریکی هەڵگری مەدالیای دڵی مۆرن، لەوانە:

- جۆن کێنێدی: سەرۆکی پێشووی ئەمریکا

- جۆن کێری: وەزیری دەرەوەی پێشوو

- جۆن مەککەین: سیناتۆر و کاندیدی سەرۆکایەتی پێشوو

- کۆلن پاوڵ: وەزیری دەرەوەی پێشوو

ڕەخنە و مشتومڕ

هەرچەندە مەدالیای دڵی مۆر بە گشتی ڕێزی لێدەگیرێت، بەڵام هەندێک ڕەخنەشی لێگیراوە:

- هەندێک پێیانوایە کە پێوەرەکانی بەخشینی مەدالیاکە زۆر فراوانن و پێویستە سنووردارتر بکرێن.

- هەندێکجار مشتومڕ هەبووە لەسەر ئەوەی کە ئایا برینی دەروونی (وەک PTSD) دەبێت ببێتە هۆی بەخشینی مەدالیاکە یان نا.

- لە هەندێک حاڵەتدا، کێشە هەبووە لەسەر ئەوەی کە ئایا برینێک بەهۆی کردەوەی دوژمنەوە بووە یان نا.

گرنگی نێودەوڵەتی

هەرچەندە مەدالیای دڵی مۆر تایبەتە بە سوپای ئەمریکا، بەڵام کاریگەری و ناوبانگی سنووری وڵاتی تێپەڕاندووە:

- بووەتە نموونەیەک بۆ وڵاتانی تر بۆ دانانی نیشانەی هاوشێوە.

- لە دیپلۆماسی و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا، هەڵگرانی ئەم مەدالیایە ڕێزێکی تایبەتیان لێدەگیرێت.

- لە میدیای جیهانیدا، زۆرجار وەک نموونەیەک بۆ قوربانیدانی سەربازی باسدەکرێت.

کۆتایی

مەدالیای دڵی مۆر زۆر لەوە زیاترە کە تەنها نیشانێکی سەربازی بێت. ئەمە نیشانەی ئەو بەهایانەیە کە کۆمەڵگای ئەمریکی پێیوایە گرنگن: ئازایەتی، قوربانیدان، و خزمەتکردن بە وڵات. هەر بۆیە، ئەم مەدالیایە جێگەیەکی تایبەتی لە دڵی ئەمریکییەکان و لە مێژووی سەربازیی جیهاندا هەیە. بۆ تێگەیشتن لە کەلتوور و بەها سەربازییەکانی ئەمریکا، تێگەیشتن لە گرنگی و مێژووی مەدالیای دڵی مۆر پێویستە.