ناوه‌ڕۆك
ناساندن
کەمخوێنی حاڵەتێکە کە لەش توانای دروستکردنی خانەی خڕۆکەی سووری نییە تا ئۆکسجینی پێویست هەڵبگرێت بۆ شانەکانی لەش بیانگوازێتەوە، نیشانە سەرەتاییەکانی کەمخوێنی بە ماندوو بوون و بێهێزی دەست پێدەکات. بە شێوەیەکی گشتی ڕێژەی خوێنی ئاسایی لە کەسێکی ئاسایی، واتە ڕێژەی سی بی سی خانەی خوێنی سوور لە پیاودا (٨٠-١٠٤)، بۆ ئافرەت لە نێوان (٧٠-٩٤)، ئەگەر هاتوو ئەم ڕێژەیە کەمتر بوو ئەوە بە نەخۆشی کەمخوێنی دادەنرێت.
نیشانەکانی
نیشانەکانی کەمخوێنی بەپێی هۆکارەکەی دەگۆڕێت، و لەوانەیە بریتی بن لە:
- ماندووبوون
- لاوازی و کەمبوونەوەی کێشی لەش
- کاڵبوون یان زەردبوونی پێست
- ناڕێکی لێدانی دڵ
- هەناسە تەنگی و سەرگێژخواردن
- ئازاری سنگ و ساردی دەست و قاچ
- سەرئێشە
- هەڵوەرینی قژ
- ناڕێکی میزاج و تووڕەبوون
هۆکارەکان
کەمخوێنی کاتێک ڕوودەدات کە خوێن خڕۆکە سوورەکانی خوێنی پێویست نەبێت، دەکرێت ڕووبدات بەهۆی:
- ئەگەر لەش بەشی پێویست خڕۆکە سوورەکانی خوێن دەرنەدات.
- خوێنبەربوون دەبێتە هۆی ئەوەی خڕۆکە سوورەکانی خوێن زووتر لەدەست بدەیت لەو بڕەی کە دەتوانرێت جێگای بگرێتەوە بە لەدەستدانی خڕۆکە سوورەکانی لەش.
- بوونی نەخۆشی تر.
- کەمی ماددە خۆراکی و ڤیتامین و کانزاکان.
جۆرەکانی
کەمخوێنی بەهۆی کەمی ئاسن،
ئەمە باوترین جۆری کەمخوێنییە لە سەرانسەری جیهاندا کە ڕوودەدات بەهۆی:
- بەهۆی کەمی ئاسن لە لەشدا ڕوودەدات.
- مۆخی ئێسک پێویستی بە ئاسن هەیە بۆ بەرهەمهێنانی هیمۆگلۆبین، بۆیە جەستە ناتوانێت هیمۆگلۆبینی پێویست بۆ خڕۆکە سوورەکانی خوێن بەرهەم بهێنێت بەبێ ئەوەی بڕێکی گونجاو لە ئاسن هەبێت.
- ئەم جۆرە کەمخوێنییە تووشی زۆرێک لە خانمانی دووگیان دەبێت ئەگەر تەواوکەری خۆراکی نەخۆن.
- بەهۆی لەدەستدانی خوێنەوە ڕوودەدات، وەک لە حاڵەتی خوێنبەربوونی زۆر لە کاتی سوڕی مانگانە، برین، شێرپەنجە، بەکارهێنانی بەردەوامی دەرمانی ئازارشکێن بەبێ دەرمان، بەتایبەتی ئەسپرین.
ڕێگریکردن لە کەمخوێنی و چۆنیەتی گۆڕینی خڕۆکە سورەکانی خوێن و وەرگرتنەوەی ئاسن.
ئاسن
ئەو خواردنانەی دەوڵەمەندن بە ئاسن بریتین لە گۆشتی مانگا و گۆشتی تر، فاسۆلیا، دانەوێڵەی بەیانیان بە ئاسن بەهێزکراو، سەوزەی گەڵا سەوز و میوەی وشککراوە.
فۆلێک
ئەم ماددە خۆراکییە و ترشی فۆلیکی دەستکردی دەتوانرێت لە میوە و شەربەتی میوە و سەوزەی گەڵا سەوز و نۆک و فاسۆلیا و فستق و بەرهەمە دانەوێڵە دەوڵەمەندکراوەکانی وەک نان و دانەوێڵە و مەعکەرۆنی و برنجدا هەبێت.
ڤیتامین B12
ئەو خۆراکانەی دەوڵەمەندن بە ڤیتامین B12 بریتین لە گۆشت و بەرهەمە شیرەمەنییەکان و بەرهەمە دانەوێڵەییەکان و بەرهەمە تێرەکانی سۆیا.
ڤیتامین C
ئەو خۆراکانەی دەوڵەمەندن بە ڤیتامین سی بریتین لە میوە و شەربەتی لیمۆ، بیبەر، کەلەرم، تەماتە، کەرەوەز و شووتی و فراولە. ئەم توخمانە یارمەتی زیادکردنی مژینی ئاسن دەدەن.
