ناوه‌ڕۆك
ناساندن
دەرووندروستی خوێندکار (بە عەرەبی: الصحة النفسية للطلاب، بە ئینگلیزی: Student mental health)، تەندروستی دەروونی کاریگەری هەیە لەسەر دەروونی مرۆڤەکان، کاریگەری لەسەر چۆنیەتی بیرکردنەوە و ڕەفتارەکان هەیە، هەروەها کاریگەری لەسەر کارلێکردن هەیە لەگەڵ ئەوانی تردا.
سوودەکانی دەرووندروستی ئەرێنی لە خوێندکاراندا
- بەرهەمداربوون: خوێندکاران بە بەرهەمتر دەبن و دەستکەوتی ئەکادیمییان زیاتر دەبێت.
- توانای مامەڵەکردن لەگەڵ فشارەکان: خوێندکاران دەتوانن مامەڵە لەگەڵ فشارە دەروونییەکان بکەن و بە شێوەیەکی تەندروست چارەسەری بکەن.
- زیاد بوونی متمانە بەخۆبوون لە خوێندکاراندا: خوێندکاران زیاتر هەست بە تواناکانی خۆیان دەکەن و متمانە بەخۆبوونیان زیاتر دەبێت.
- بەشدارییکردن لە پۆلدا: خوێندکاران بەشداری لە چالاکییەکانی خوێندن و هەروەها بەشداری دەکەن لە پۆلدا.
بۆچی تەندروستی دەروونی گرنگە بۆ خوێندکاران؟
١- دەستکەوتی ئەکادیمی خوێندکار
دەرووندروستی خوێندکار کاریگەری لەسەر دەستکەوتی ئەکادیمی خوێندکار هەیە، ئەو خوێندکارانەی کە تەندروستی دەروونی باشیان هەیە ئامادەی فێربوونن، ئەوان زیاتر متمانەیان بەخۆیانە و هاندەدرێن بۆ بەدیهێنانی ئامانجە پەروەردەییەکان. خوێندکارێک کە تەندروستییەکی دەروونی خراپی هەیە یان نەخۆشییەکی دەروونی هەیە لەوانەیە کێشەی سەرنجدان و بیرکردنەوەی و چارەسەری کێشەی هەبێت، هەروەها دەرووندروستی کاریگەری لەسەر ڕێژەی خوێندکار و تەنانەت ڕێژەی دەرچوونیش هەیە.
٢- دەستنیشانکردنی پێش وەختە
بەپێی کۆمەڵەی دەروونپزیشکی ئەمریکی، لە سەدا پەنجای نەخۆشییە دەروونییەکان لە تەمەنی ١٤ ساڵیدا دەست پێدەکات و سێ لەسەر چواری لە تەمەنی ٢٤ ساڵییدا دەست پێدەکات، بۆ زۆربەی ئەو کەسانەی کە نەخۆشی دەروونییان هەیە، نیشانەکان لەو کاتەدا دەستپێدەکەن کە هێشتا لە قوتابخانەدان. تا زووتر کێشەی دەرووندروستی دەستنیشان بکرێت و چارەسەر بکرێت ئەوا باشتر دەبێت، دایک و باوک، مامۆستایان و بەڕێوەبەرایەنی قوتابخانەکان دەتوانن ڕێڕەوی ژیانی خوێندکارێک بگۆڕن بە ئاگاداربوون لەو کاتەی کەسێک پێویستی بە یارمەتی هەیە و دواتر پاڵپشتیان بکەن.
٣- بڵاوکردنەوەی هۆشیاری دەروونی و پەروەردەیی
لێرەدا پێویستە مامۆستا و خوێندکار وەڵامی ئەم پرسیارانە بزانن تاوەکو هۆشیارییان دەربارەی دەرووندروستی هەبێت.
- دەرووندروستی چییە؟
- چۆن یارمەتی خوێندکارێک دەدەیت کە گرفتی تەندروستیدەروونی هەیە؟
- چۆن نیشانەکان دەرووندروستی دەناسییتەوە؟
- چۆن و لە کوێ یارمەتییان پێشکەش دەکەیت؟
٤- خۆپاراستن
نەخۆشییە دەروونییە چارەسەرنەکراوەکان دەتوانن دەرئەنجامی مەترسییداریان هەبێت، کە بریتین لە خۆکوشتن، بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان و کهول، قوتابخانەکان ڕۆڵێکی گرنگیان هەیە لە ڕێگریکردن لەو دەرئەنجامانە، لە ڕێگای دەستنیشانکردنی پێشوەختە، دابینکردنی پێداویستییەکانی تەندروستی دەروونی، هۆشیاری دەروونی و پەروەردەیی، قوتابخانەکان دەتوانن یارمەتی قوتابیان بدەن ژیانێکی تەندروست و بەختەوەر و بەرهەمداریان هەبێت.
چۆن چاودێری تەندروستی دەروونی خۆت دەکەیت؟
- قسەکردن لەگەڵ کەسانی متمانە پێکراو.
- گرنگیدان بە تەندروستی جەستەیی.
- خەوێکی باش و تەندروست.
- خۆراکی بەسوود.
- چالاکی جەستەیی.
- ڕاهێنانی هەناسەدان.
