ناوه‌ڕۆك
ناساندن
فڕانک لۆید ڕایت (بە ئینگلیزی: Frank Lloyd Wright، بە عەرەبی : فرانک لوید رایت) فرانک لۆید ڕایت لەدایکبووی ٨ی حوزەیرانی ١٨٦٧، سەنتەری ڕیچلاند، ویسکۆنسێن، ئەمریکا. کۆچی دوایی کردووە لە ٩ی نیسانی ١٩٥٩، فۆنیکس، ئەریزۆنا. تەلارساز و نووسەر، وەستا و داهێنەرێکی زۆر گەورەیە لە تەلارسازی ئەمریکی. ستایلی (پرایر)ی ئەو بووە بنەمای دیزاینی نیشتەجێبوونی سەدەی بیستەم لە ئەمریکا.
سەرەتای ژیان
دایکی ڕایت، ئانا لۆید-جۆنز، مامۆستای قوتابخانە بوو، تەمەنی ٢٤ ساڵ بوو، کاتێک هاوسەرگیری لەگەڵ بێوەژنێک کرد بە ناوی ویلیام سی ڕایت، کە مۆسیقاژەن و بانگخوازی تەمەن ٤١ ساڵ بوو. (نادڵنیایی هەیە لەوەی کە ئایا فرانک لە کاتی لەدایکبوونیدا ناوی ناوەڕاستی لینکۆڵنی پێدراوە یان نا، بەڵام دواتر لۆید وەک ناوی ناوەڕاستی خۆی وەرگرتووە.) خێزانی ڕایت لەگەڵ کوڕە کۆرپەکەیان لە ساڵی ١٨٦٩دا ڕوویان لە ویلایەتی ئایۆوا کردووە و دواتر یەک لە دوای یەک لە ڕۆد ئایلەند و ویمۆس لە ویلایەتی ماساشوستس ژیاون، پێش ئەوەی لە کۆتاییدا بگەڕێتەوە بۆ ویلایەتی زێدی ویسکۆنسێن. ڕایت گەنج لە ساڵانی ١٨٨٥-١٨٨٦ وەک خوێندکارێکی تایبەت بۆ چەند وەرزێک لە زانکۆی ویسکۆنسێن لە مادیسۆن خوێندوویەتی، بەڵام بەهۆی ئەوەی هیچ فێرکارییەک لە بواری تەلارسازیدا نەبووە، خولی ئەندازیاری وەرگرتووە. بۆ ئەوەی داهاتی خێزانەکەی تەواو بکات، ڕایت لە ڕاگری ئەندازیاری کار دەکات، بەڵام نە دۆخی خۆی و نە تەلارسازی باوی دەوروبەری بەدڵ نەبوو. خەونی بە شیکاگۆوە دەبینی، کە بینا گەورەکانی داهێنەری پێکهاتەیی بێ وێنەی تێدا سەرهەڵدەدا.
ساڵانی سەرەتای شیکاگۆ
ڕایت لە سەرەتای ساڵی ١٨٨٧دا مادیسۆنی بەجێهێشت و بەرەو شیکاگۆ لەوێ کارێکی لەگەڵ جەی ئێڵ سیلسبی دۆزیەوە کە وردەکارییەکانی تەلارسازی دەکرد. سیلسبی سکێچەرێکی نایاب ئیلهامبەخش بوو بۆ ڕایت بۆ بەدەستهێنانی شارەزایی لە هێڵی داکتایل و لەهجەی گێڕانەوە. بە تێپەڕبوونی کات ڕایت کارێکی پاداشت زیاتری لە کۆمپانیای گرنگی تەلارسازی دانکمار ئادلێر و لویس سولیڤان دۆزیەوە. هەر زوو ڕایت بوو بە یاریدەدەری سەرەکی سولیڤان و لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ١٨٨٩ لەگەڵ کاترین تۆبین هاوسەرگیری کرد. تا ساڵی ١٨٩٣ لە ژێر دەستی سولیڤان کاری کردووە، لەو کاتەدا پراکتیکی تەلارسازی تایبەتی خۆی کردووەتەوە. خێزانەکەی گەشەی کرد و گەیشتە شەش منداڵ، لە کاتێکدا کۆمپانیاکەشی گەشەی کرد تا ١٠ یاریدەدەر دامەزران. یەکەم کار لە ئۆفیسی نوێیەوە، خانوویەک بۆ W.H. وینسلۆ، ئەوەندە هەستیار و لێهاتوو بوو کە سەرنجی کاریگەرترین تەلارساز لە شیکاگۆ ڕاکێشا، دانیال بێرنهام، کە پێشنیاری کرد بۆ چەند ساڵێک پاڵپشتی ڕایت بکات ئەگەر ڕایت لە ئەورووپا بخوێنێت بۆ ئەوەی ببێتە دیزاینەری سەرەکی لە کۆمپانیای بێرنهام. ئەوە دەستخۆشییەکی تۆکمە بوو، بەڵام ڕایت ڕەتیکردەوە و ئەم بڕیارە قورسە ئیرادەی ئەو بۆ گەڕان بەدوای تەلارسازییەکی نوێ و گونجاوی ڕۆژاوای ناوەڕاستدا بەهێزتر کرد. گەنجانی تەلارسازەکانی دیکەش بە هەمان شێوە گەڕانیان دەکرد؛ ئەم ڕەوتە بە قوتابخانەی پرێری ی تەلارسازی ناسرا. تا ساڵی ١٩٠٠ تەلارسازی پرێری پێگەیشتوو بوو و فرانک لۆید ڕایت کە تەمەنی ٣٣ ساڵ بوو و بە شێوەیەکی سەرەکی خۆفێربوو، سەرۆکی پزیشکی بوو.
هەر زوو قوتابخانەی پرێری بە شێوەیەکی بەرفراوان ناسرا بەهۆی ڕێبازە ڕادیکاڵەکەی بۆ دروستکردنی ماڵە مۆدێرنەکان. بە کەڵکوەرگرتن لە کەرەستە و ئامێرە بەرهەم هێنراوەکانی بەکۆمەڵ، کە زۆربەیان بۆ بینا بازرگانییەکان پەرەیان پێدراوە ئاسوودەیی و ئاسانکاری و فراوانی لە ڕووی ئابوورییەوە بەدەست هات. ڕایت بە تەنیا نزیکەی ٥٠ خانووی پرێری لە ساڵی ١٩٠٠ تا ١٩١٠ دروستکردووە.
لە ساڵی ١٩٠٠ تا ١٩١٠ شوێنی نیشتەجێبوونی ئاسایی کە لەلایەن ڕایتەوە دیزاین کراوە لەم سەردەمەدا سەقفێکی فراوان و نزم لەسەر پەنجەرەی بەردەوام پیشان دەدا کە گۆشەکانی دەسوڕایەوە، کە سەرپێچی لە پێکهاتەی ئاسایی سندوقی زۆربەی خانووەکان دەکرد و ژوورە سەرەکییەکانی خانووەکە لە شوێنێکی بێ پچڕاندا پێکەوە ڕوویان لە هەمان بۆشایی دەکرد.
لەم ماوەیەدا ڕایت چەندین جار وانە دەگوتەوە؛ بەناوبانگترین وتارەکەی بە ناوی هونەر و پیشەسازی ئامێرەکە بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٠١ چاپکرا، کارەکانی لە پێشانگە ناوخۆییەکان لە ساڵی ١٨٩٤ تا ١٩٠٢ نمایشکران. لەو ساڵەدا ویلیتس، یەکەم کاری وەک وەستای قوتابخانەی پرێری لە ساڵی ١٩٠٥ گەشتێکی بۆ ژاپۆن کرد. W.W.ماڵی تا ئێستا پراکتیکی ڕایت خانووی شوقەیی، شوێنی نیشتەجێبوونی گروپی و ناوەندەکانی کات بەسەربردن لەخۆگرتبوو. لە هەمووی سەرنجڕاکێشتر کارەکانی بوو بۆ بازرگانی و کڵێسا. بلۆکی کارگێڕی بۆ کۆمپانیای لارکین کە کۆمپانیایەکی داواکاری پۆستە لە شاری بوفالۆ لە ویلایەتی نیویۆرک، لە ساڵی ١٩٠٤ دروستکرا (لە ساڵی ١٩٥٠ ڕووخێنرا). هاوتەریب بوو لەگەڵ هێڵی ئاسن، مۆر کرابوو و دژە ئاگر بوو، هەواگۆڕکێی فلتەر و کۆندیشن و میکانیکی هەبوو، مێز و کورسی و فایلەکانی کانزایی، ڕووکاری بەرفراوانی دەنگ هەڵمژ، و ڕووناکی هاوسەنگێکی نایاب، بە هەردوو شێوەی سروشتی و دەستکرد. دوای دوو ساڵ کڵێسای یەکگرتوویی ئۆک پارک، ئیلینۆیس، پەرستگای یونیتی، لە ئارادا بوو، لە ساڵی ١٩٧١ وەک هێمایەکی مێژوویی نیشتمانی تۆمارکرا. خانووە بچووکەکەی پەرستن و ناوەندی کۆمەڵایەتی هاوپێچ کە لەسەر کەمترین بودجە دروستکرابوو. پەرستگای یەکێتی باشتر بوو لەسەر بینای لارکین لە یەکدەنگی پێکهاتەکەیدا (لە کۆنکرێت دروستکرابوو، دیواری گەورە و سەقفی بەهێزی هەبوو) و لە ڕازاندنەوەی ناوەوەی داهێنەرانەدا کە جەختی لەسەر فەزا دەکردەوە لەکاتێکدا بارستەی ژێردەستە دەکرد. بە پێچەوانەی زۆرێک لە تەلارسازەکانی هاوچەرخ، ڕایت سوودی لە ڕازاندنەوە وەرگرت بۆ پێناسەکردنی قەبارە و زەقکردنەوە.
ئەورووپا و ژاپۆن
تا ساڵی ١٩٠٩ دابڕانی ڕایت لە هاوسەرەکەی و پەیوەندییەکەی لەگەڵ مامە چینی کە هاوسەری یەکێک لە کڕیارەکانی پێشووی بوو، زیانیان بە توانای بەدەستهێنانی کۆمیسیۆنی تەلارسازی دەگەیاند. لەو ساڵەدا ڕایت دەستی بە کارکردن کرد لەسەر خانووەکەی خۆی لە نزیک سپرینگ گرین لە ویلایەتی ویسکۆنسێن کە ناوی لێنا تالیسین، پێش ئەوەی لەو مانگی ئەیلولدا بەرەو ئەورووپا بڕوات. لە دەرەوەی وڵات، ڕایت دەستی کرد بە کارکردن لەسەر دوو کتێب، هەردووکیان بۆ یەکەمجار لە ئەڵمانیا چاپکران، کە ناوبانگیان بەدەستهێنا؛ پۆرتفۆلیۆیەکی دووانەی گەورەی وێنەکێشانەکانی (Ausgeführte Bauten und Entwürfe) ١٩١٠؛ لێکۆڵینەوە و بینا جێبەجێکراوەکان و تۆمارێکی فۆتۆگرافی بچووکتر بەڵام تەواو لە بیناکانی ١٩١١ە. (Ausgeführte Bauten).
تەلارسازەکە لەگەڵ داڕێژەکارێک بە ناوی تایلۆر ویلی و کوڕە گەورەکەی لۆید ڕایت، ئەو نەخشە جوانە زۆرانەی بەرهەمهێنا کە لەم پۆرتفۆلیۆیانەدا بڵاوکراونەتەوە بە دووبارە کارکردنەوە لەو ڕێندەرانەی کە لە شیکاگۆ و ئۆک پارک و ویسکۆنسنەوە هێنراون.
لەم کاتەدا ژاپۆنییەکان بڕیاریاندا کە ڕایت بەکاربهێنن وەک تەلارسازێک بۆ هۆتێلێکی نوێی تۆکیۆ کە دەتوانرێت بە فەرمی میوانداری سەردانکەران بکرێت و بە شێوازی ڕۆژئاوایی نیشتەجێ بکرێن. بەم شێوەیە لە سەرەتای ساڵی ١٩١٣دا ئەو و چێنی چەند مانگێکیان لە ژاپۆن بەسەر برد. ساڵی دواتر ڕایت لە شیکاگۆ داگیرکرا بە دروستکردنی بەپەلە باخچەی مید وەی، کۆمەڵگەیەک کە پلانی بۆ دانرابوو خواردنی کراوە و چێشتخانە و یانەکانی دیکە لەخۆبگرێت. ئەم بینایە لە پلاندا هاوسەنگ بوو، بە شێوەیەکی بریقەدار بە هونەر و ڕازاندنەوەی ئەبستراکت و نزیک لە ئەبستراکت ڕازاوەتەوە. بەڵام سەرکەوتنی سەرەتایی بەهۆی قەدەغەکردنەوە کورتکرایەوە و دواتر ڕووخێنرا. تەنها پێش ئەوەی باخچەی مید وەی بکرێتەوە، ڕایت زەربەیەکی چەقێنەری لێدرا؛ چێنی و منداڵەکانی کە لە تالیسین سەردانیان دەکرد و چوار کەسی دیکە لەلایەن پیاوێکی ماڵی شێتەوە کوژران و شوێنی ژیان و خانووەکەیان بە هۆی ئاگرەوە وێران بوون.
ڕایت کە بەهۆی ئەو کارەساتەوە سەری سوڕما و دەستی کرد بە ئاوەدانکردنەوەی ماڵەکەی و زۆری نەخایاند پەیکەرتاش میریام نۆئێل پەیوەندی بەوەوە کرد کە بوو بە خاتوونەکەی. لە ساڵی ١٩١٦ چوونە ژاپۆن کە بڕیار بوو بۆ ماوەی پێنج ساڵ ماڵیان بێت.
هۆتێلی ئیمپریال ٢٢-١٩١٥، لە ساڵی ١٩٦٧ هەڵوەشایەوە لە تۆکیۆ یەکێک بوو لە کارە هەرە گرنگەکانی ڕایت لە ئاسوودەیی گرانبەها و فەزای نایاب و بیناسازی بێ وێنەکەیدا. بەهۆی دروستکردنی شۆڕشگێڕانە و کانتیلێڤەرە شلۆقەکەیەوە، یەکێک بوو لە تاکە بینا گەورەکان کە بە سەلامەتی بەرگەی ئەو بوومەلەرزە وێرانکەرەی گرت کە لە ساڵی ١٩٢٣دا تۆکیۆی گرتەوە.
ساڵانی ١٩٢٠ و ١٩٣٠ییەکان
گەشتەکانی ڕایت لە زەریای هێمن بردییە کالیفۆرنیا، لەوێ کڕیارێکی دەوڵەمەند و داواکاری زۆری ناسی، ئالین بارنسداڵ، کە نزیکەی ساڵی ١٩٢٠ بەپێی دیزاینەکانی ڕایت کۆمەڵگەیەکی خانوو و ستۆدیۆی لە نێوان باخچەکاندا لە ئیستێتێکدا بە ناوی ئۆلیڤ هیڵ دروستکرد؛ ئێستا ئەمانە وەک گەلەری هونەری شارەوانی لە هۆلیوود کاردەکەن. لە ساڵانی ١٩٢٣ و ١٩٢٤ ڕایت چوار خانووی لە کالیفۆرنیا دروستکرد، بە بەکارهێنانی بلۆکی کۆنکرێتی پێکهاتەدار کە هەستێکی تازەی فۆرمیان هەبوو.
لە کۆتایی ساڵی ١٩٢٢دا کاترین هاوسەری ڕایت لە کۆتاییدا جیابووەوە. پەیوەندییەکەی لەگەڵ میریام نۆئێل کۆتایی هات و لە ساڵی ١٩٢٥دا تالیسین جارێکی دیکە سووتا و ڕەشەبا لێیدا و دیسانەوە ڕایت دووبارە ئاوەدانی کردەوە. لە ساڵی ١٩٢٤ ڕایت چاوی بە ئۆلجیڤانا هینزنبێرگ کەوتبوو، زۆری نەخایاند هاتە سەر ژیانی هەمیشەیی لەگەڵ ڕایت و لە ساڵی ١٩٢٨ هاوسەرگیریان کرد. لەم نێوەندەدا دارایی ڕایت کەوتبووە دۆخێکی کارەساتبارەوە، لە ساڵی ١٩٢٦ کۆمەڵەیەکی گەورەی چاپی ژاپۆنی فرۆشت بەڵام نەیتوانی تالیسین لەو بانکە ڕزگار بکات کە دەستی بەسەردا گرتبوو. لە نێوان ئەم شکستانەدا، ڕایت دەستیکرد بە نووسینی ژیاننامەیەک، هەروەها زنجیرەیەک بابەت لەسەر تەلارسازی، کە لە ساڵانی ١٩٢٧ و ١٩٢٨دا دەرکەوتن، لە کۆتاییدا بەشێک لە بابەتەکانی ڕایت، ئینکۆرپۆراتدیان دامەزراند- کۆمپانیایەک کە خاوەنی بەهرەکانی و موڵکەکانی و قەرزەکانی بوو- کە بە شێوەیەکی کاریگەر قەڵغانی کرد. لە ساڵی ١٩٢٩ ڕایت تاوەرێکی ستۆدیۆکانی دیزاین کرد کە لە ناوەکی کۆنکرێتەوە کانتیلێڤەر کرابوو، بۆ ئەوەی لە شاری نیویۆرک دروست بکرێت، لە گۆڕانکارییە جۆراوجۆرەکاندا وەک یەکێک لە باشترین چەمکەکانی دەرکەوت. لە ساڵی ١٩٥٦ پڕۆژەی تاوەری سانت مارک دواجار وەک تاوەری پرایس لە بارتلێسڤیل بەدیهات.
داڕمانی بازاڕی بۆرسە لە ساڵی ١٩٢٩ کۆتایی بە هەموو چالاکییە تەلارسازییەکانی ئەمریکا هێنا و ڕایت ساڵانی دواتر لە شیکاگۆ لە شاری نیویۆرک و پرینستۆن لە نیوجرسی وانەوتنەوە بەسەر برد. لەم نێوەندەدا پێشانگایەکی تەلارسازییەکەی گەشتێکی بە ئەورووپا و ئەمریکادا کرد. لە ساڵی ١٩٣٢ کتێبی ژیاننامەیەک و یەکەمین کتێبی ڕایت سەبارەت بە کێشەکانی شارەکان بە ناوی شاری ونبوو بڵاوکرایەوە. هەر لەو ساڵەدا خێزانی ڕایت زەمالەی تالیسینیان کردەوە، کە پرۆگرامێکی ڕاهێنانە بۆ تەلارسازەکان و هونەرمەندەکانی پەیوەندیدار کە لە تالیسین و بیناکانی و پێکهاتەکانی زیاتری قوتابخانەکان دەژیان و بەڕێوەیان دەبرد کاتێک دروستیان دەکرد یان نۆژەنیان دەکردەوە. ساڵانە لە ٢٠ بۆ ٦٠ شاگرد لەگەڵ ڕایت کاریان دەکرد؛ چەند کەسێکیان بۆ دەیان ساڵ مانەوە و ستافی سەرەکی ئۆفیسەکەی پێکدەهێنن.
له زستاندا ڕایت و دەوروبەرەکەی بە ئۆتۆمبێلەکەیان بەرەو ئەریزۆنا ڕۆیشتن، کە تالیسین وێست لەوێ دروست دەکرا. لەم کاتەدا ڕایت سیستەمێکی کاریگەری بۆ دروستکردنی خانووی کەم تێچووی پەرەپێدا و بە تێپەڕبوونی ساڵان زۆربەیان دروستکران. بە پێچەوانەی خانووەکانی پرێری ئەم "ئۆسۆنیانە" سەقفیان تەخت بوو، بەزۆری یەک نهۆم بوو کە لەسەر ماتێکی بناغەی کۆنکرێتی گەرم دانرابوو؛ لە نێویاندا هەندێک لە باشترین کارەکانی ڕایت هەبوون- بۆ نموونە، خانووی جاکۆبس (١٩٣٧) لە وێستمۆرلاند، ویسکۆنسێن، نزیک مادیسۆن وخانووی وینکلێر-گۆتش (١٩٣٩) لە ئۆکێمۆس لە ویلایەتی میشیگان.
سەرکەوتن و ستایشە نێودەوڵەتییەکانی (فرانک لۆید ڕایت)
ڕایت وردە وردە وەک تەلارسازێکی پێشەنگ سەریهەڵدایەوە؛ کاتێک ئابووری نیشتمانی باشتر بوو، دوو کۆمیسیۆن هاتنە لای کە بە شێوەیەکی نایاب بەکاریان هێنا. یەکەمیان بۆ پاشەکشەیەکی کۆتایی هەفتە بوو لە نزیک پیتسبورگ لە چیای ئەلیگنی. ئەم شوێنە نیشتەجێبوونە، فۆلینگ واتەری کە لە ساڵی ١٩٣٦ تا ئێستا بانگەشەیەکی بەرفراوانی لێکەوتەوە. ڕەنگە زۆرترین سەرسامی ڕایت بێت، دواتر درایە دەوڵەت و بەڕووی سەردانکەراندا کرایەوە. دووەم کۆمیسیۆنی گرنگ ناوەندی کارگێڕی بوو بۆ ئێس سی جۆنسۆن، بەرهەمهێنەرانی مۆم، لە شاری ڕاسین لە ویلایەتی ویسکۆنسێن. لێرەدا ڕایت فەزای داخراو و ڕووناکی سەرەوەی لەگەڵ فۆرمەکانی کێشراو و ستوونی قارچکی ڕۆمانسی و بۆری تێکەڵ کرد. ئەو گەورەکردنی هەوادارەی کە لە ئەنجامدا دروست دەبێت یەکێکە لە ستوونەکان. ئەو گەمارۆیە هەوادارەی کە لە ئەنجامدا دروست دەبێت، یەکێکە لە مرۆڤانەترین ژوورەکانی کارکردن لە تەلارسازی مۆدێرن. هەریەکێک لەم بینایانە ڕایتیان نیشان دا کە وەک دیزاینەرە گەنجەکان داهێنەرە و وەستایە لە فۆرمەکانی دەربڕینی ناوازە.
دواتر کۆمیسیۆنەکان بۆ هەموو جۆرە بینایەک و لە زۆر شوێنی جیهانەوە هاتنە لای ڕایت. دیزاینەکانی بۆ کەمپ و بیناکانی کۆلێژی باشووری فلۆریدا لە لەیکلاند (١٩٤٠-٤٩) دەستی پێکرد و ڤی.سی. دوکانی مۆریس (١٩٤٨) لە سانفرانسیسکۆ لە سێدارە درا. لە نێو زۆرێک لە دیزاینە درەنگەکانی ڕایت، کە جێبەجێ کراون و جێبەجێ نەکراون، دوو بەرهەمی سەرەکی جیاوازن: مۆزەخانەی گوگنهایم لە شاری نیویۆرک و ناوەندی حکومەتی مارین کاونتی لە نزیک سانفرانسیسکۆ. مۆزەخانەی گوگنهایم هەر لە ساڵی ١٩٤٣ ڕاسپێردرا بۆ ئەوەی کۆمەڵەیەکی هەمیشەیی هونەری ئەبستراکت لەخۆبگرێت. لە ساڵی ١٩٥٦ دەستی بە دروستکردنی مۆزەخانەکە کرد و دوای مردنی ڕایت لە ساڵی ١٩٥٩ مۆزەخانەکە کرایەوە.
گوگنهایم کە ئاستی نهۆمی جیاوازی نییە بەڵام لەبری ئەوە ڕێڕەوێکی خولگەیی بەکاردەهێنێت، ئایدیالی ڕایت بۆ فەزای بەردەوام بەدیهێناوە و یەکێکە لە بینا هەرە گرنگەکانی. کۆمەڵگەی مارین کاونتی تاکە کارێکی جێبەجێکراوی ڕایت بۆ حکومەت، و تاکە کارە کە تەلارسازی و ڕێگاوبان و ئۆتۆمبێل تێکەڵ دەکات، چەمکێک کە لە مێژە ڕاتی سەرقاڵ کردبوو.
نووسەرێکی بەتوانا، ڕایت ژیاننامەیەکی (بڵاوکردنەوەی ١٩٣٢، پێداچوونەوەی ١٩٤٣)، تەلارسازییەکی ئۆرگانی (١٩٣٩)، تەلارسازییەکی ئەمریکی (١٩٥٥) و پەیماننامەیەکی (١٩٥٧) بەرهەمهێنا.
ڕایت سەرچاوەیەکی گەورە و تەلارسازێکی بەرهەمدار بوو. ئەو نزیکەی ٨٠٠ بینای دیزاین کردووە، کە ٣٨٠ بینایان لە ڕاستیدا دروستکراون و ژمارەیەکیان تا ئێستاش وەستاون. یونسکۆ هەشت لەوانەی- لەنێویاندا فۆلینگ واتەری، مۆزەخانەی گوگنهایم و پەرستگای یونیتی- وەک شوێنی میراتی جیهانی لە ساڵی ٢٠١٩دا دەستنیشانکرد. بەکارهێنانی هەستیارانەی کەرەستە یارمەتیدەر بوو بۆ کۆنترۆڵکردن و تەواوکردنی دەربڕینی دینامیکی فەزا، ئەمەش سەردەمێکی نوێی لە تەلارسازی ئەمریکیدا کردەوە. ئەو وەک دروستکەر و ڕوونکەرەوەی "تەلارسازی ئۆرگانیک" ناوبانگی دەرکرد، دەستەواژەکەی ئاماژەیە بۆ ئەو بینایانەی کە هەم لەگەڵ دانیشتووانەکانیان و هەم لەگەڵ ژینگەکەیان هاوئاهەنگن. ڕەنگە بوێری و بەپیتی داهێنانەکەی و فەرمانڕەوایی فەزا گەورەترین دەستکەوتەکانی بێت.
