ناوه‌ڕۆك
ناساندن
نهێنییەکانی دەروونناسی (بە ئینگلیزی: Secrets of psychology، بە عەرەبی: أسرار علم النفس)
دەروونناسی
دەروونناسی زانستێکە لەسەر بنەمای لێکۆڵینەوە لە ڕەفتاری مرۆڤ، هەوڵدان بۆ پێشبینیکردنی ئەو ڕەفتارانە و کارکردن بۆ کۆنترۆڵکردنیان ئەمە جگە لە لێکۆڵینەوە لە کەسایەتی مرۆڤ، لێکۆڵینەوە لە دەروون و بیرکردنەوە و شیکردنەوەیان بۆ تێگەیشتن لە شێوازە جیاوازەکانیان.
ئەم لێکۆڵینەوەیە لە ژیانی ڕۆژانەدا بەکاردەهێنرێت بۆ دەستنیشانکردنی ئەو کێشە دەروونیانەی کە تاک ڕووبەڕووی دەبێتەوە، بەمەبەستی شیکردنەوەیان، بۆ زانینی هۆکاری ئەو گرفتانە و کارکردن بۆ چارەسەرکردنیان.
نهێنییەکانی دەروونناسی
مرۆڤەکان لە خوو و شێوازی دەربڕینی بۆچوون و کاردانەوە بەرامبەر بە هەموو ئەو شتانەی کە دێنە ڕێگەیان جیاوازن و مرۆڤیش جوڵەی نائیرادی دەکات کە لە ئەنجامی شتێکەوە سەرهەڵدەدات و سەرنجی کەسانی دەوروبەری ڕادەکێشێت.
توێژەران و دەروونناسان ئەم جوڵانەیان شیکردۆتەوە و ڕوونکردنەوەیەکیان بۆ هەر جوڵەیەک بەجیا داناوە و گەیشتوونەتە ماناکانی ئەم جوڵانە کە لە دەروونی مرۆڤدا هەیە لە نێو ئەو جوڵە نائیرادیانە، ڕوونکردنەوە دەروونناسییەکانیان ئەمانەی خوارەوە لەخۆ دەگرێت:
جوڵاندنی گوارە، ئەڵقە، یان دەست لێدانی گوێ: پسپۆڕانی دەروونناس ئەم جوڵەیەیان وەک جۆرێک لە دەربڕینی شەرمەزاری و دڵەڕاوکێ لە حاڵەتی گوێگرتن لە قسەی توندی لایەنێکی دیکەدا ڕوون کردەوە ئەم جوڵەیە گوزارشتە لە ئامادەنەبوون بۆ گوێگرتن لە قسەی زیاتر و هەوڵدان بۆ خۆدزینەوە لێی.
گازگرتن لە لێو: توێژینەوەکان دەریانخستووە کە ئەم جوڵەیە گوزارشت لە هەوڵێکی بەهێز دەکات بۆ وەستان لە قسەکردن و بێدەنگکردنی خۆی لە وتنی زیاتر، واتە وەک هەوڵدانێک بۆ قووتدانی وشە و کاردانەوەکان، وە گازگرتن لە لێو دەبێتە خوویەک کاتێک مرۆڤ دەیکاتە بنەمایەکی هەمیشەیی، ئاماژەیە بۆ هەوڵە بەردەوامەکانی بۆ هەوڵدان بۆ سەرکوتکردنی هەستەکان.
گرتنی دەستەکان بەیەکەوە لە کاتی قسەکردندا: ئەم جوڵەیە بە مانای خواستێکی بەهێز و بەپەلە لێکدراوەتەوە بۆ پاراستن و بەرگریکردن لە هەر کاردانەوەیەک کە ڕەنگە لایەنی بەرامبەر بێزار بکات، هەروەها جۆرێکە لە سەرکوتکردنی ئەو هەستانەی کە ڕۆح دەورووژێنێت، کە ئەم جووڵەیە ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ شەرمنییەکی زۆر وەک چۆن قسەکەر هەوڵدەدات خۆی کۆنتڕۆڵ بکات لەکاتێکدا قسەکردن ئاراستەی کەسانی دیکە دەکات.
دانانی دەستەکان لە گیرفانەکاندا لەکاتی قسەکردن: ئەم جوڵەیە ئاماژەیە بۆ گرتنەبەری هەڵوێستێکی دیاریکراو بەرامبەر بە ئەویتر و خواستێکی بەپەلە بۆ ئەوەی لە قووڵایی ناخیدا چی دەگوزەرێت ئاشکرای نەکات، ئەم جوڵەیە ئاماژەیە بۆ جۆرێک لە شانازی و تەحەدا وەک ئەوەی بە لایەنی بەرامبەر بڵێت: (ئەوەی دەتەوێت بیکە، من گرنگی پێنادەم).
بەرزکردنەوەی دەست بۆ ئاستێکی بەرز: وەک بەرزکردنەوەی دەست بۆ ئاستی سەر، و ئەم جوڵە ئاماژەیە بۆ جۆرێک لە پەیوەندی لەگەڵ بیرکردنەوە ناوخۆییەکان و هەوڵدان بۆ وروژاندنی بیرکردنەوە، ئەمەش جۆرێکە لە کەشتیوانی لە قووڵایی ڕۆح و تەنیا بوون لەگەڵیدا، و ئەگەر ئەم جووڵەیە بگۆڕێت بۆ خوو، ئەوە ئاماژەیە بۆ گرژی و دڵەڕاوکێ.
درزکەوتنی پەنجەکان: هەندێک پێیان وایە ئەم جوڵە ئاماژەیە بۆ گرژی و دەمارگیری، بەڵام توێژینەوەکان ئاماژەیان بەوە کردووە کە ئەم جوڵەیە بە پلەی یەکەم ئاماژەیە بۆ کاردانەوەی خێرا و سروشتی بەرامبەر ڕووداوەکان، هەروەها ئاماژەیە بۆ ئارەزووی هێوربوونەوە یان جۆرێک لە هەوڵدان بۆ کۆتاییهێنان بە دۆخێک یان پەلەکردن لە کۆتاییهێنان بە بەردەوامبوونی.
