ناوه‌ڕۆك
ناساندن
دە هۆکار گرنگی پشکنینی خوێن دەردەخەن (بە ئینگلیزی: Ten reasons show blood test importance، بە عەرەبی: عشرة أسباب تظهر أهمية فحص الدم) لە دەستنیشانکردنی نەخۆشییەکەوە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی، پشکنینی خوێن دەرفەتێکی تەواو دەدات بە پزیشک بۆ ئەوەی بە دۆخی فیزیۆلۆجی و نەخۆشی تەندروستیدا بڕوات.
خوێن ئەو بەستەرە شانەیەیە کە لەگەڵ هەموو شانە و ئەندامەکانی تردا کارلێک دەکات. خوێن ماڵی خانەکانی بەرگری جەستەیە، گواستنەوەی ئۆکسجین و خۆراکەکان بە باشی و بە ئاسانی دابین دەکات، بە شێوەیەکی کرداری پارێزگاری و ڕێکخستنی تەواوی جەستەمان دەکات. شتێکی سەرنجڕاکێش دەربارەی پشکنینی خوێن ئەوەیە کە دەتوانێت زۆر زیاتر دەربارەی تەندروستی دەربخات. دەتوانێت دەربارەی ئەندامەکان، ئەرکەکانیان، خۆراک، زیندەچالاکی و سەدان شتی تر زانیاری بدات.
بێگومان لەگەڵ ئەوەی لە کاتی سەردانیکردنی پزیشک بە مەبەستی دۆزینەوە و دەستنیشانکردنی کێشەی تەندروستی پشکنینی خوێن ئەنجامدەدرێت گرنگە کە پشکنینی خوێن بکرێتە رۆتینێک و ماوەی جارێک و تەنانەت بێ بوونی هیچ گرفتێکی تەندروستی ئەنجامبدرێت و دووبارەبکرێتەوە.
گرنگترین هۆکارەکان
پشکنینی خوێن دەتوانێت هەڵسەنگاندن بکات بۆ ئەوەی ئەندامەکان چەند بەباشی کاردەکەن، وەک گورچیلە و جگەر.
پشکنینی خوێن لەوانەیە باشترین ئامراز بێت بۆ خۆپاراستن کە دیاری دەکات کە ئەندامەکان چەند باشن و چەند بە باشی کاردەکەن. دەستنیشانکردنی نزیکەی هەموو کێشەکانی پەیوەندیدار بە ئەندامەکان بە پشکنینی خوێن دەست پێدەکات.
بۆ نموونە، ڕێژەی پۆتاسیۆمی بەشێوەیەکی سادە لە ڕێگەی پشکنینی خوێنەوە دەتوانێت تەندروستی گورچیلەکان هەڵبسەنگێت. لە حاڵەتێکدا، ئەگەر ڕێژەی پۆتاسیۆم بگاتە ئاستێکی مەترسیدار، ئەوا دەستنیشانی نەخۆشی گورچیلەت بۆ دەکرێت و دەبێت بەدوایدا چارەسەری گونجاو وەرگریت.
پشکنینی خوێن دەتوانێت بزانێت چی دەبێتە هۆی ماندوێتی و هەناسە تەنگی.
ئەگەر زۆر جار ماندوو دەبیت بەبێ هیچ هۆکارێک، لەوانەیە نیشانەیەک بێت کە شتێکی هەڵە لە تەندروستیتدا هەیە. ماندووبوون لەنێو ئەو کەسانەدا باوە کە کەمی ئاسنیان هەیە یان ئەو کەسانەی کە مەترسی توشبوونیان بە نەخۆشی دڵ هەیە.
بۆ دۆزینەوەی هۆکاری تەواوی ماندووێتی، پشکنینی CBC (پشکنینی تێکڕای پێکهاتەکانی خوێن) دەتوانێت ژمارەی خانەکانی خوێن لە خوێندا بژمێرێت. بۆ نموونە، پزیشک ژمارەی خڕۆکە سوورەکانی خوێن و هیمۆگلۆبین لە خوێندا دەژمێرێت بۆ دەستنیشانکردنی کەمخوێنی (ئاستی ئاسنی کەمتر).
تاقیکردنەوەی خوێن دەتوانێت پێشبینی لە ناکاوی کەمبوونەوەی کێش یان زیادبوونی کێش بکات.
لەدەستدانی کێش یان زیادبوونی کێش یەکێکە لە نیشانە سەرەتاییەکانی نەخۆشی غودە. لە کاتێکدا دابەزینی کێش بەهۆی غودەی چالاکەوەیە، زیادبوونی کێش ڕوودەدات کاتێک خوێن ئاستی هۆرمۆنی سایرۆید کەم دەکاتەوە، کە دەبێتە هۆی غودەی تەمەڵە یاخود هەوکردنی هاشیماتۆ. لە ڕێگەی پشکنینی خوێنەوە (پشکنینی هۆرمۆنەکانی سایرۆید)، پزیشک گرنگی بە پێوانەکردنی بڕی هۆرمۆنە جیاوازەکان دەدات، لەوانە هۆرمۆنی هاندانی سایرۆید (TSH) و هۆرمۆنەکانی T4 و T3 هەروەها پشکنینی خوێن دەتوانێت بوونی دژەتەنەکان بپێوێت بۆ دەستنیشانکردنی نەخۆشییەکانی غودەی بەرگری خۆیی.
بە پشکنینی خوێن دەتوانرێت دیاریبکرێت چی ماددەیەکی خۆراکی زیاترت پێویستە.
ئەگەر تووشی سەرئێشە بوویت، هەستیاریت هەیە بۆ خواردن، یان سەرلێشێواوی دەربارەی خواردنی بێ گلوتین، هەڵسەنگاندنی خۆراکی خوێن دەتوانێت تێگەیشتنێکی گرنگ دەربارەی کەمی خۆراک پێشکەش بکات. پشکنینەکانی خۆراک ئاستی ماکرۆ و مایکرۆخۆراکی جۆراوجۆر هەڵدەسەنگێنێت وەک پڕۆتین (ترشە ئەمینییەکان)، چەورییەکان، کاربۆهیدراتەکان، کانزاکان، ڤیتامینەکان و دژە ئۆکسانەکان.
پشکنینی خوێن دەتوانێت نەخۆشی شەکرە نیشان بدات.
پزیشک دەتوانێت نەخۆشی شەکرە و نەخۆشی شەکرەی دووگیانی دەستنیشان بکات بە یارمەتی پشکنینی خوێن. هەر چەندە دەتوانیت ئامێری پشکنینی شەکرە بکڕیت لەسەر کۆنتەر، بەڵام بەکارهێنانی پێوەری گلوکۆزی خوێن نموونەیی نییە بۆ دەستنیشانکردنی.
پشکنینی خوێن ڕێگە بە پزیشک دەدات زووتر نەخۆشی شەکرە بدۆزێتەوە و ئامۆژگاری لەسەر خۆپاراستن و بەڕێوەبردنی بدات، چونکە ڕۆژانە دەبیستین کەسانێک شەکرەیان هەبووە بێ ئەوەی هەستی پێبکەن. کاتێک هەستیان پێکردووە کە ئاستی شەکرەکەیان زۆر بەرزبووە. بێگومان زوو دەستنیشانکردنی وادەکات نەخۆشییەکە پەرەنەسێنێت و بەرەوپێش نەچێت.
دەکرێت یارمەتیدەر بێت بۆ دۆزینەوەی ئەوەی کە ئایا مەترسیت هەیە بۆ نەخۆشی دڵ یاخود نا.
ئەگەر ئاستی کۆلیسترۆڵی بەرز یان ماددەکانی دیکەی ناو خوێنت هەبوو، لەم ڕێیەوە پشکنینی خوێن دەتوانێت زۆر شتت پێ بڵێت دەربارەی تەندروستی دڵ. بۆ نموونە، پشکنینی خوێن دەتوانێت ئاستێکی بەرزی کۆلیسترۆڵی خراپ بپێوێت، کە یەکێکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی مەترسی نەخۆشی دڵ. هەروەها دەتوانێت بڕی چەوری لە خوێندا بپێوێت، کە پێی دەوترێت پشکنینی چەوری.
دەتوانێت هەڵسەنگاندن بکات کە خوێنت چەند بە باشی دەتوانێت بمەیەت.
نەخۆشی خوێن مەیین بەزۆری لە قاچەکاندا دروست دەبێت، کە پێی دەوترێت thrombosis، بەڵام دەتوانێت شل بێت و بگاتە خوێنبەرەکانی سییەکان کە دەبێتە هۆی مەترسی لەسەر ژیانی سییەکان. پشکنینی خوێن دەتوانێت بوونی ئەم مەییانانە لە سییەکاندا بدۆزێتەوە، کە دەکرێت بەمە ژیان ڕزگار بکات.
پشکنینی خوێن دەتوانێت چاودێری پێشکەوتنی تەندروستی بکات.
کاتێک نەخۆشییەک دەستنیشان دەکەیت، بۆ نموونە، کەمی ئاسن، پشکنینی خوێن لە کاتی خۆیدا دەتوانێت ئەوە دیاری بکات کە چەند بە باشی بەرەوپێش دەچیت لە پڕکردنەوەی ئاستی ئاسن بۆ ئاستی تەندروستی خۆی.
پشکنینی تەندروستی سێکسی لە ڕێگەی پشکنینی خوێنەوە.
پشکنینی خوێن بەکاردێت بۆ دەستنیشانکردنی زۆرێک لە نەخۆشییە گوازراوە سێکسییەکان وەک ئایدز، هێرپسی زاوزێ و سیفیلیز. ئەگەر لە ڕووی سێکسییەوە چالاک بوویت، پێویستە چاودێری تەندروستی سێکسی بکەیت.
کاتێک پشکنینی جەستەیی شکست دەهێنێت، پشکنینی خوێن دەتوانێت سەرسوڕهێنەری بکات.
لەوانەیە پزیشک نەتوانێت نیشانەکان کەم بکاتەوە تەنها لە پشکنینی جەستەیی. پشکنینی جەستەیی سادە تەنانەت دەتوانێت شکست بهێنێت لە دۆزینەوەی حاڵەتێک کە دەبێتە هۆی کێشەی قورس. لەم حاڵەتەدا، پشکنینی خوێن دەتوانێت ئەو بۆشاییانە دابخات و بە تەواوی بزانێت چی ڕوودەدات لە جەستەدا.
